Tak UWM świętował Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie kolejny raz włączył się w obchody Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego. Dyktando, quiz, wykłady, konkursy i spotkanie z Sylwią Chutnik - to najważniejsze elementy tegorocznego programu. Posłuchajcie naszej relacji!

Pierwszym, ale niewykle ciekawym akcentem bogatego programu przygotowanego przez pracowników i studentów z Katedry Literatury Polskiej oraz Literatury Języka Polskiego i Logopedii było wtorkowe (20.02) spotkanie z pisarką, eseistką, publicystką i kulturoznawczynią, ale też aktywistką, podcasterką, wokalistką i autorką tekstów queen-punkowego zespołu Zimny Maj - Sylwią Chutnik. W Kortowie apelowała, by czytać świadomie. Opowiadała też o swoich książkach, w tym o najnowszym zbiorze opowiadań "Dintojra."

POSŁUCHAJCIE ROZMOWY PIOTRA SZAUERA!

Główne wydarzenia obchodów Dnia Języka Ojczystego na UWM odbyły się 21 lutego. Na zaproszenie prof. Aliny Naruszewicz-Duchlińskiej i prof. Iwony Maciejewskiej, kierowniczek katedr tworzących uniwersytecką polonistykę, wydarzenie uroczyście otworzył Rektor UWM. "Język jest niesamowitym wynalazkiem, dlatego to święto jest tak ważne" - mówił prof. Jerzy Przyborowski. "To wspaniała okazja, aby poddać go refleksji oraz zadbać o jego kulturę, a to jest przecież niezwykle istotne w kontekście naszej tożsamości. Bardzo się cieszę, że na naszej uczelni odbywa się takie wydarzenie i gratuluję jego organizatorom."

Na początek studenci oraz pracownicy uczelni napisali dyktando. Jego autorem był dr Sebastian Przybyszewski. "Przygotowując to dyktando, myślałem o studentach, w tym oczywiście o studentach filologii polskiej. Trudno jest odpowiedzieć na pytanie, dla kogo dyktando jest łatwe, a dla kogo trudne, bo to zawsze od czegoś zależy. Starałam się dobierać wyrazy pochodzące ze słownika. Nie było w tym dyktandzie „dziwolągów językowych”, lecz w trakcie sprawdzania zauważyliśmy, że takie słowa jak „zszarzały” czy „zżymający się” sprawiały trudności piszącym. Być może dlatego, że niezbyt często pojawiają się w przestrzeni internetowej. Język się zmienia i te słowa są obecnie coraz rzadziej używane – wyjaśniał dr Przybyszewski.

Z tekstem najlepiej poradził sobie Jan Rondomański - student I roku polonistyki. II miejsce zajęła Zuzanna Parzych, a trzecie - Karolina Kubiak.

W Dniu Języka Ojczystego poznaliśmy także laureatów XIII edycji Konkursu Literackiego o Trzcinę Kortowa. "Zainteresowanie konkursem w tym roku było bardzo duże. Wpłynęło około 70 zestawów wierszy (27 z uczelni a reszta ze szkół)" - mówiła nam przewodnicząca jury, prof. Beata Tarnowska.

 

Rozmawialiśmy także z laureatami głównych nagród konkursu. W grupie uczniów wygrał Sasza Grabowski z I Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Olsztynie. "Do udziału w konkursie namówiła mnie moja polonistka, pani Wiesława Zielińska, która uważała, że moje wiersze są dobre i że powinienem je zgłosić. Zupełnie w to nie wierzyłem, bo nigdy nie brałem udziału w żadnym konkursie. Jestem tym wszystkim trochę przytłoczony i bardzo zaskoczony. Poezja jest dla mnie próbą wyrażenia siebie, moich myśli. Uważam, że jest to najbardziej przystępny sposób, bo gdybym chciał spróbować zrobić to, na przykład występując w teatrze, to byłoby to o wiele trudniejsze pod względem logistycznym" - tłumaczył.

Nadia Wierszewska - studentka architektury krajobrazu na Wydziale Rolnictwa i Leśnictwa UWM - udowodniła, że humanistą i poetą może być nie tylko student Wydziału Humanistycznego. To ona okazała się autorką najlepszych wierszy w kategorii studenckiej. "Wiersze na konkurs napisałam w ciągu trzech godzin przed egzaminem z fizjografii, bo wówczas było to dla mnie ciekawsze zajęcie niż nauka (przepraszam, panie profesorze!)" - zdradziła. Mimo że czas przeznaczony na naukę skradła poezja, egzamin zaliczyła na piątkę. "Pomyślałam, że będzie zabawnie, skoro mam na nazwisko Wierszewska i będę pisać wiersze. Miałam nadzieję, że coś z tego będzie, no i jest. Pisząc, mogę być w pełni sobą, mówić to, co chcę."

A to pełny werdykt konkursu.

Organizatorzy zaproponowali również inną formę sprawdzenia wiedzy o języku polskim. Studentki Maria Doroszczak oraz Dominika Bednarczyk przygotowały quiz pt. „Kazusy polonistyczne”. Za pomocą internetowej aplikacji trzeba było odpowiedzieć na takie pytania, jak to, kto był pierwszym w historii polskim laureatem literackiej Nagrody Nobla oraz czy poprawne jest zdanie „Jem kotlet”.

Środowe obchody Dni Języka Ojczystego zwieńczył wykład pt. „Wielowyrazowe jednostki leksykalne a prawa statystyczne”. Dla laika ten tytuł brzmi dość tajemniczo, zatem poprosiliśmy jego autorkę, dr Monikę Czerepowicką z Katedry Języka Polskiego i Logopedii, o wyjaśnienie. "Prawa statystyczne to ogólne właściwości zauważalne w dużych zbiorach tekstów. Na podstawie dużych prób szacuje się prawdopodobieństwo wystąpienia jakiegoś zjawiska w populacji ogólnej. Chodzi na przykład o to, jak często występują jednostki o trudnej odmianie, z czego może wynikać defektywność, czyli braki w odmianie w tabelach jednostek wielowyrazowych. A te jednostki to połączenia wyrazów, które nabierają znaczenia jako całość, np. „biały kruk” albo „biała kawa”, która przecież wcale nie jest biała. W tego typu sformułowaniach zachodzi pewne przesunięcie semantyczne" - tłumaczyła dr Czerepowicka.

Tegoroczne obchody Dni Języka Ojczystego na UWM zakończył czwartkowy wykład "Cień Mansona. Obraz amerykańskiej kontrkultury w Piątym Aniele Jana Józefa Szczepańskiego". W Auli Teatralnej wygłosił go profesor Sławomir Buryła - literaturoznawca z Uniwersytetu Warszawskiego, przez wiele lat związany z olsztyńską polonistyką.

A o języku i tym, jak wielkie ma dla nas znaczenie rozmawialiśmy także z dziekanem Wydziału Humanistycznego UWM prof. Mariuszem Rutkowskim. Posłuchajcie!

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego obchodzony jest 21 lutego już od 25 lat. W tym roku ma na celu wspieranie realizacji Celu Zrównoważonego Rozwoju nr 4 dotyczącego wysokiej jakości edukacji włączającej i uczenia się przez całe życie oraz celów Międzynarodowej Dekady Języków Rdzennych. Język ojczysty i języki lokalne to najważniejsze, niezastąpione drogi przekazu kultury, wiedzy i mądrości, natomiast wielojęzyczność ma znaczenie dla realizacji wszystkich celów Agendy Zrównoważonego Rozwoju 2030 i towarzyszących im zadań, nie tylko Celu 4, ale także Celów dotyczących rozwoju gospodarczego, zatrudnienia i zdrowia oraz zrównoważonej konsumpcji i zapobiegania zmianom klimatycznym.

Relację przygotowali: Daria Bruszewska-Przytuła, Marta Wiśniewska i Piotr Szauer (Wiadomości Uniwersyteckie i Radio UWM FM).