Przemówienie inauguracyjne prof. Ryszarda Góreckiego - Rektora UWM

Dostojni Goście, Wysoki Senacie, Szanowni Państwo, Drodzy Studenci,

Rozpoczynamy 14. rok akademicki w naszej Alma Mater. Inauguracja nowego roku akademickiego jest niezwykle doniosłym i zarazem najważniejszym wydarzeniem w życiu każdej uczelni. Jest dniem skłaniającym do głębszej refleksji nad naszym miejscem w świecie, nad rozwojem, postępem, samodoskonaleniem. Dzień uroczystej inauguracji nowego roku akademickiego - to dzień wspólnego wymarszu w drogę, dzień nowego początku dla całej akademickiej universitas: profesorów, wykładowców i studentów. Jest to również chwila refleksji skłaniająca nas do poszukiwania odpowiedzi na fundamentalne pytanie: jakiego uniwersytetu potrzebuje zmieniająca się Polska i jakiego uniwersytetu potrzebują Warmia i Mazury?

Dzisiejsza inauguracja roku akademickiego na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie jest dla mnie przeżyciem wyjątkowym. Jest bowiem początkiem mojej służby jako rektora dla dobra uczelni w kadencji 2012-2016. Jest to dla mnie okazja, aby w tak dostojnym gronie drogich nam gości, współpracowników oraz pracowników i studentów uczelni złożyć wyrazy wdzięczności tym wszystkim, którzy udzielili mi kredytu zaufania i zobowiązali do ponownego kierowania naszą uczelnią.
Rozpoczynający się nowy rok akademicki jest kolejnym zadaniem dla nas wszystkich. Polskie szkolnictwo wyższe stoi dziś przed trzema zasadniczymi wyzwaniami, którymi są:
Po pierwsze: skuteczne wdrażanie osiągnięć naukowych i postępu technicznego do gospodarki, co jest kluczowym problemem realnej współpracy nauki z gospodarką.
Po drugie: dostosowanie jakości kształcenia do potrzeb i oczekiwań gospodarki oraz środowiska zewnętrznego. To pakiet zagadnień, z którymi zmierzyć się musi szkolnictwo wyższe. Tymczasem w ostatnich latach kształcenie masowe zdobyło przewagę nad jakością nauczania. W Polsce mamy niemal 2 mln studentów, a wielu absolwentów nie ma pracy odpowiadającej zdobytemu wykształceniu. Należy więc dążyć do opracowana i wprowadzenia mechanizmów poprawy jakości kształcenia.
Po trzecie: uniwersytety powinny stać się miejscem integracji międzynarodowej. Siłą każdego uniwersytetu powinna być możliwość umiędzynarodowienia nauki i kształcenia tak, aby uczelnia była jednocześnie oknem na świat.

O tych wyzwaniach informowałem społeczność akademicką w swoim programie rozwoju uczelni podczas wyborów rektorskich, przedstawiając m.in. program priorytetowych działań w obszarach:
1. rozwoju kształcenia studentów,
2. kształcenia kadry akademickiej,
3. rozwoju badań naukowych,
4. dalszego udoskonalania infrastruktury,
5. problemów ekonomicznych,
6. spraw kadrowo-socjalnych,
7. funkcjonowania administracji z uwzględnieniem informatyzacji, itp.

 

Nie sposób omówić teraz wszystkie szczegóły. Jako przykład wymienię kilka pilnych i koniecznych działań w obszarze kształcenia:
• tworzenie nowych kierunków kształcenia, dostosowanych do potrzeb gospodarki, nie tylko na Warmii i Mazurach,
• tworzenie kierunków zamawianych, dofinansowywanych w licznych konkursach przez MNiSW,
• tworzenie anglojęzycznych kierunków kształcenia,
• dostosowanie treści kształcenia do standardów europejskich,
• intensyfikacja mobilności studentów w kraju i zagranicą,
• tworzenie bogatej oferty studiów podyplomowych zgodnie z ideą „człowiek - najlepsza inwestycja" oraz zgodnie z zasadą „uczenie się przez całe życie" (life long learning).

Kluczowym zagadnieniem jest też rozwój badań naukowych, zwłaszcza powiązanych z gospodarką i wspierających innowacyjność. W tym obszarze także musimy szybko wprowadzić program intensyfikujący efektywność wykorzystania dostępnych dofinansowań w licznych konkursach krajowych i zagranicznych. W perspektywie do 2020 r., w tzw. „Polityce Spójności 2014-2020" Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego będzie dofinansowywać uczelnianą działalność w 7 priorytetowych kierunkach badawczo-rozwojowych, zapisanych w Krajowym Programie Badań:
- nowe technologie w zakresie energetyki,
- choroby cywilizacyjne, nowe leki i medycyna regeneracyjna,
- zaawansowane technologie informacyjne, telekomunikacyjne i mechatroniczne,
- nowoczesne technologie materiałowe,
- środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo,
- społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizacji rynków oraz bezpieczeństwo i obronność państwa.

Unia Europejska przewiduje w latach 2014-2020 wdrożenie tzw. programu „Horyzont 2020" z budżetem ok. 80 mld euro, a więc prawie 2 razy wyższym niż w obecnym 7. Programie Ramowym. Powstaje pytanie: co powinniśmy zrobić tu w Olsztynie, aby nasi pracownicy naukowi mogli skutecznie ubiegać się o środki na rozwój swoich projektów badawczych w ramach tego programu? Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zapewnia, że uczelnie i instytuty mogą liczyć na pomoc i finansowe wsparcie w tym zakresie. Przed nami staje więc potrzeba m.in.:
• tworzenia dużych interdyscyplinarnych zespołów badawczych oraz konsorcjów i centrów naukowych z jednostkami zewnętrznymi,
• dobrego wykorzystania nowoczesnej aparatury zakupionej ostatnio ze środków unijnych i ministerialnych,
• współpraca z przemysłem i komercjalizacja wyników badań,
• publikowania wyników badań w najlepszych czasopismach,
• zastosowania odpowiedniego systemu motywującego kadrę akademicką do prowadzenia badań naukowym na wysokim poziomie.

Szanowni Państwo,

Rząd przyjął projekt budżetu na 2013 r., w którym pomimo kryzysu gospodarczego zapisał wzrost płac na uczelniach nawet o 9%. W projekcie ustawy budżetowej na fundusz wynagrodzeń dla pracowników wszystkich uczelni publicznych przewidziano o 907 mln zł więcej niż w tym roku. Jak wykorzystać te środki? Uważam, że trafnej odpowiedzi udzieliła sama minister Barbara Kudrycka. Cytuję: „Uczelnie są autonomiczne i prowadzą własną politykę personalną. Rząd zwiększa fundusze na wynagrodzenia, ale to każda uczelnia zdecyduje o tym, jakie są jej potrzeby i czy chce je inwestować, np. w młodą kadrę czy w najlepszych wykładowców". Słowa te nie pozostawiają nam żadnych wątpliwości, że to uczelnie są zobowiązane do prowadzenia rzetelnej, prorozwojowej polityki kadrowej. Czekają nas zatem nowe, liczne zadania programowe, także w zakresie rozwoju wysokiej jakości kadry akademickiej.

Sprawne funkcjonowanie uniwersytetu zależeć będzie od solidnej współpracy z kluczowymi organizacjami samorządowymi, a więc przede wszystkim z samorządem województwa i władzami Olsztyna. Uczelnia jest przygotowana do podjęcia współpracy z samorządem województwa przy opracowywaniu i wdrażaniu programu rozwoju naszego regionu. Dlatego w uzgodnieniu z marszałkiem województwa - Jackiem Protasem w najbliższym czasie planujemy wspólną debatę Sejmiku i Senatu UWM na temat strategicznych kierunków rozwoju Warmii i Mazur oraz roli i zadań Uniwersytetu.
Dla zapewnienia lepszego powiązania uczelni z gospodarką, na jednym z najbliższych posiedzeń Senatu powinniśmy powołać Konwent Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Zakres kompetencji Konwentu powinien obejmować przyjęte założenia i zawierać w szczególności: elementy wspierania Uczelni w działalności na rzecz jej rozwoju, prezentowania opinii na temat oczekiwań pracodawców wobec absolwentów oraz wszelkie problemy w sprawach odnoszących się do współpracy Uczelni z gospodarką.
Podsumowując tę część swojego wystąpienia, pozwolę sobie przytoczyć ważną dla nas wszystkich maksymę łacińską:
Non progredi est regredi - kto nie idzie naprzód ten się cofa!
Kierując się tym wskazaniem, Senat musi w najbliższym czasie zatwierdzić program rozwoju uczelni na lata 2013-2020, dostosowany do dzisiejszej rzeczywistości gospodarczej i społecznej. Zwracam się z publiczną prośbą, aby tym zagadnieniem zajęło się także Olsztyńskiego Forum Nauki.

Tylko dobry rozwój Uniwersytetu do poziomu jednej z wiodących uczelni kraju może zapewnić:

absolwentom zatrudnienie,

naukowcom satysfakcję i samorealizację,

pracownikom poczucie bezpieczeństwa i poprawę atmosfery pracy.

 

Drodzy Państwo,

Uniwersytet nasz widzę ogromny! Mamy efektowną, wspaniałą uczelnię reprezentującą nauki rolnicze i przyrodnicze, humanistyczne i społeczne, nauki ścisłe i techniczne, nauki medyczne, teologię i sztukę. Tak szerokiego zasięgu nauk w murach jednej uczelni nie ma dziś żaden inny polski uniwersytet. Mamy dobry potencjał naukowo-badawczy i dydaktyczny zlokalizowany na 16 wydziałach, na których w br. będzie się kształcić ok. 33 tys. studentów, na 58 kierunkach. Obowiązki i zadania uczelni wykonuje obecnie prawie 3300 pracowników, wśród których 1915 osób to nauczyciele akademiccy, a grupa prof. i dr hab. liczy już niemal 520 osób. Jesteśmy młodą uczelnią, ale mamy już 22 uprawnienia do doktoryzowania i 14 uprawnień do habilitowania. UWM jest uczelnią zlokalizowaną w najpiękniejszym kampusie w Polsce o dobrze rozwiniętej infrastrukturze, którą dynamicznie budowaliśmy przez wszystkie lata, poczynając od 2000 r. Mój poprzednik na stanowisku rektora, Prof. Józef Górniewicz słusznie kontynuował dzieło rozbudowy uniwersytetu, zwłaszcza ze środków programu unijnego „Rozwój Polski Wschodniej". Zagospodarował środki finansowe, które dotarły na uczelnię dzięki intensywnym działaniom przygotowanym jeszcze przez moje kolegium rektorskie w l. 2006-2008. Dziękuję Panie Profesorze w imieniu całej społeczności akademickiej!

Mówiąc o sukcesach rozwojowych uczelni należy też jeszcze wspomnieć, że wielkim osiągnięciem jest uruchomienie w 2007 r. Wydziału Nauk Medycznych, na którym kształcimy dziś ok. 1200 studentów na kierunkach: lekarski, pielęgniarstwo, ratownictwo medyczne i dietetyka. Chciałbym, aby w najbliższych latach uruchomione zostało kształcenie na stomatologii i farmacji. Powinno też szybko powstać np. Akademickie Centrum Medyczne Warmii i Mazur. Nie byłoby tych wszystkich sukcesów medycznych gdyby nie dynamiczne działania dziekana i wszystkich pracowników wydziału oraz wsparcia inwestycyjnego ze strony Urzędu Marszałkowskiego i Ministerstwa Zdrowia. Za to bardzo wszystkim serdecznie dziękuję! Mówiąc o rozwoju infrastruktury pamiętajmy, że pilnym zadaniem naszej kadencji jest też rozwiązanie problemów lokalowych Wydziału Prawa i Administracji oraz Wydziału Nauk Społecznych.

 

Drodzy Studenci,
Ogromnie cieszę się, że mogę Was przywitać w murach Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Chciałbym, aby Uniwersytet od dzisiaj stał się dla Was drugim domem, Waszą „małą ojczyzną". Studia to wysiłek zdobywania wiedzy, nabywania umiejętności i stopniowego realizowania marzeń, ale też czas na rozwijanie własnych pasji, zainteresowań, przyjaźni i miłości.
Drodzy przyjaciele podejmujecie studia w jednej z najmłodszych uczelni w kraju. Macie do swojej dyspozycji urzekający campus i znajdziecie tutaj dobre warunki do studiowania. Poddajcie się urokowi tego miejsca, ale rozsądnie, aby nie stracić zasadniczego celu. Przecież przybyliście, aby studiować, rozwijać własne talenty i uzdolnienia, aby odnajdywać drogi do prawdy. Chcemy, abyście odebrali staranne wykształcenie, bo jako absolwenci, za kilka lat, będziecie ambasadorami tego Uniwersytetu w różnych zakątkach naszego regionu, naszej Ojczyzny, Europy i świata.
Wszystkich pracowników i studentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie zapraszam do pracy na rzecz budowy naszego, wspólnego dobra i pomyślności uczelni. Od nas wszystkich zależy, jaki będzie nadchodzący rok akademicki 2012 - 2013 i początek drogi, o której mówiłem na wstępie.

Otwieram czternasty rok akademicki na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie.
QUOD BONUM, FELIX, FAUSTUM FORTUNATUMQUE SIT
- Co niechaj będzie dobre, szczęśliwe, pomyślne oraz z pomocą losu owocne.

Z tej okazji całej społeczności akademickiej naszej uczelni życzę sukcesów w pracy, szczęścia osobistego, dobrego samopoczucia i wiele optymizmu na co dzień.